Tuesday, December 24, 2019

#کتاب_مزخرفات_فارسی_قسمت 40م

بازنویسی کلیت کتاب 'مزخرفات فارسی'
رضا شکراللهی
انتشارات ققنوس،زمستان1396
چاپ ششم 1398
هزار و صد نسخه
=====================================
فهرست
مقدمه9
زنگ اول: شیرینی زبان11
ِگردن نازکِ زبان مادری14
هکسره حق مسلم ماست16
دستاوردهایی که با پا می آوریم18
در ستایشِ کردن21
منتظران متوقع23
مختلفِ گوناگونِ پر شمارِ متفاوت26
29!راجبه حیضّ انتفا
مزخرفاتِ لایتَچَسَبک32
لشکر گاف35
یدک کشیِ ورزشی و سیاسی37
کلنجار39
دستمال قیصریه در قیطریه42
44معلق بازی پیش غازی یا قاضی؟
سنگی برای واکندن، سنگی برای به سینه زدن46
بحث شیرین پنبه زنی 48
50!چه کشکی،چه پشمی،چه دوغی
مَثَل های "آب"دارِ خشکیده52
دمار روزگار یعنی کجا؟54
دو دلار بده آش57
اکبر مشتی مندلی59
دروغ حناق هست یا نیست؟61
ثواب و کباب و صواب64
66دست مریزاد یا پس مریضاد
تصفیه حساب یا تسویه حساب68
محذور و محظور و معذور71
74!خبرگضاری
پیشخان یا پیشخوان؟76
کج دار و مریز79
انضباط دسته دار81
غلت زدن در غلط83
اِعمالِ قانون را صرف نکنید87
جیگر یا میانجیگر؟89
90آپاراتی تسلیت
غلط نامصطلح93
انتقادِ آدم باید از آدم باشد95
رشادت در رسوخ97
مراقب رقیب باشید99
این جانبه شاعره ای هستم فارسی زبانه101
جهشِ سوق الجیشی103
تیترهای چپ اندر قیچی105
نتایج همه کَس کُش109
گفت وگو با طعم "واو" 112
نوروز؛از جشن تا عید114
لفت دادن در یک ثانیه116
پینگلیش؛ نوشتن به سبک دایناسورها118
این یکی شیر است که همرسانی می شود120
خرکیف و عصر هیروگلیف مدرن122
دستم رو بگیر، نه دستمُ  و نه دستم و125
غلط کردی که خوب نوشتی130
یک فقره ویرایش سیاسی132
زنگ آخر: ویراستار یا وَویراستار؟134
===============================

جهشِ سوق الجیشی


شاید سوق الجیشی یا استراتژیک یا بودنِ یک منطقه یا یک موقعیت باعث جهش آن در یک زمینۀ خاص بشود، ولی اصلآ دلیل خوبی نیست برای این که به جای سوق الجیشی بنویسیم یا بگوییم سوق الجهشی.

مالک محترمی زمینش را برای فروش آگهی داده و برای آب انداختن دهان مشتری نوشته بود: "این ملک در موقعیت سوق الجهشی قرار دارد." آن یکی در مقاله اش نوشته بود: "بیداری اسلامی نشئت گرفته از انقلاب است، اما با توجه به امکانات سوق الجهشی، کارهای اقتصادی در خور شان این ملت انجام نشده است." یکی دیگر هم در ستایش زبان فارسی نوشته بود "زبان فارسی به خاطر اهمیت سوق الجهشی از اهمیت زیادی برخوردار است." حالا بماند که این جمله بدون غلط املایی یعنی چه. ما که خود از فارسی ستایندگانیم،نفهمیدیم

سوق الجیشی اصلآ یعنی چه؟
جیش را که اغلب می دانید، در عربی یعنی ارتش و لشکر. سَوق هم گویا در اصل به معنای راندن چهارپایان بوده که به مرور و در مجاز، معنای راهنمایی و جهت دادن گرفته است، که در ترکیب "سوق دادن" فراوان از آن استفاده می کنیم. ضمن آن که فتحۀ سینِ آن را هم در آوای فارسی یه ضمه تبدیل کرده ایم.ترکیب عربی سوق الَجیش همان لشکر کشی در فارسی و استراتژی در انگلیسی است که خود برآمده از کلمۀ یونانی استراتگوس است به معنای لشکر یا فرماندهی ارتش

اما واژه استراتژی در حد معنای لغوی خود باقی نماند و رفته رفته به اصطلاحی در ادبیات سیاسی،نظامی و اقتصادی تبدیل شد با این مفهوم: فن و علم توسعه و به کارگیری قدرت سیاسی،اقتصادی،فرهنگی و نظامی ملت در هنگام جنگ و صلح به منظور تامین حداکثر پشتیبانی از سیاست های ملی و افزایش احتمال دستیابی به نتایج مطلوب برای کسب حداکثر .پیروزی و پرهیز از حداقل شکست

این ها همه مربوط بود به خودِ واژه استراتژی که هم ما فارسی زبانان و هم عرب زبانان(به صورت استراتیجی) آن را در .کاربرد اصطلاحی اش وارد زبان های خود کرده ایم

اما جهش و سوق الجیشی
مختصر و ساده بگویم که ما در فارسی یک عدد"ی" نسبت به کلمۀ سوق الجیش اضافه کرده ایم و صفت سوق الجیشی را ساخته ایم برای همان اصطلاح استراتژیک. با این حال از خودِ واژه استراتژیک هم استفاده می کنیم. مثلآ می گوییم منطقه استراتژیک یا منطقه سوق الجیشی. برخی از ما نیز آن را در گفتار روزمره در معنای "مهم" و "هدفمند" و نظایر این ها به کار می بریم. مثل همان بنده خدا که در آگهی فروش زمینش نوشته بود:"این ملک در موقعیتی سوق الجهشی .قراردارد." لابد تا خیالِ خریدار پرواز کند به سمت جهشِ قیمت زمین در آینده ای نه چندان دور

No comments:

Post a Comment