#قسمت_پنجم_کتاب_مزخرفات_فارسی

بازنویسی کلیت کتاب 'مزخرفات فارسی'

رضا شکراللهی

انتشارات ققنوس،زمستان1396

چاپ ششم 1398

هزار و صد نسخه
=====================================

فهرست

مقدمه9

زنگ اول: شیرینی زبان11

ِگردن نازکِ زبان مادری14

هکسره حق مسلم ماست16

دستاوردهایی که با پا می آوریم18

در ستایشِ کردن21

منتظران متوقع23

مختلفِ گوناگونِ پر شمارِ متفاوت26

29!راجبه حیضّ انتفا

مزخرفاتِ لایتَچَسَبک32

لشکر گاف35

یدک کشیِ ورزشی و سیاسی37

کلنجار39

دستمال قیصریه در قیطریه42

44معلق بازی پیش غازی یا قاضی؟

سنگی برای واکندن، سنگی برای به سینه زدن46

بحث شیرین پنبه زنی 48

50!چه کشکی،چه پشمی،چه دوغی

مَثَل های "آب"دارِ خشکیده52

دمار روزگار یعنی کجا؟54

دو دلار بده آش57

اکبر مشتی مندلی59

دروغ حناق هست یا نیست؟61

ثواب و کباب و صواب64

دست مریزاد یا پس مریضاد؟66

تصفیه حساب یا تسویه حساب68

محذور و محظور و معذور71

74!خبرگضاری

پیشخان یا پیشخوان؟76

کج دار و مریز79

انضباط دسته دار81

غلت زدن در غلط83

اِعمالِ قانون را صرف نکنید87

جیگر یا میانجیگر؟89

آپاراتی تسلیت90دستاوردهایی که با پا می آوریم

غلط نامصطلح93

انتقادِ آدم باید از آدم باشد95

رشادت در رسوخ97

مراقب رقیب باشید99

این جانبه شاعره ای هستم فارسی زبانه101

جهشِ سوق الجیشی103

تیترهای چپ اندر قیچی105

نتایج همه کَس کُش109

گفت وگو با طعم "واو" 112

نوروز؛از جشن تا عید114

لفت دادن در یک ثانیه116

پینگلیش؛ نوشتن به سبک دایناسورها118

این یکی شیر است که همرسانی می شود120

خرکیف و عصر هیروگلیف مدرن122

دستم رو بگیر، نه دستمُ  و نه دستم و125

غلط کردی که خوب نوشتی130

یک فقره ویرایش سیاسی132

زنگ آخر: ویراستار یا وَویراستار؟134
============================
در ستایشِ کردن 

از "کردن" چه بدی دیده ایم که آن را تاب نمی آوریم و این قدر خجالت زده دنبال جایگزین می گردیم برای آن و به جای این که "بکنیم"، "می نماییم" یا "می داریم"؟ روزی در محضر زنده یاد رضا سید حسینی همین موضوع را طرح کردم(نمودم)، گفت که حتی به اعضای شورای عالی ویرایش - از جمله او- اعتراض کرده اند(داشته اند) و گفته اند که چرا اصرار می کنید(دارید) کلمه ای را که در گویش عوام بوی رکاکت می دهد، به سر جایش برگردانید؟ و مگر نبوده در ادبیات دیوانی یا حتی نظم و نثر قدما که دستِ کم "نمودن" و "نماییدن" را به  جای "کردن" به کار برده اند؟

یکی از معیارهای ادیبان و زبان شناسان و ویراستاران برای پذیرش کاربرد تازه ای از یک واژه، یا کاربرد جایگزینِ واژه ای به جای واژه دیگر، فراوانی آن در بیان عموم مردم است. ولی اکنون، با حضور روزافزون رسانه های گروهی خصوصا تلویزیون در زندگی مردم ،و نیز نقشی که به عنوان "مرجع" بازی می کنند(می نمایند)، این "فراوانیِ آدم ها" جایش را عوض کرده(نموده) با کانال های تلویزیونی رادیوها، روزنامه ها و مجله ها. یعنی اگر به سراغ مردم بروید، کمتر کسی را می یابید(پیدا می نمایید) که در صحبت کردن(نمودن) معمولی و ساده و روانش، به جای این که بگوید "بریم نیگا کنیم ببینیم این چیه"، بگوید"بریم یه نیگا داشته باشیم ببینیم این چیه"، یا "بریم یه نیگا  بنماییم ببینیم این چیه". ولی شماری مجری و گوینده تلویزیون، شماری سخنران و شماری کارشناسِ دست به قلم و متاسفانه شماری ادیبِ

دلبسته به زبان دیوانی، تا دلتان بخواهد در تلویزیون و رادیو و روزنامه و مجله و سخنرانی ها، به جای "کردن" می نمایند و می دارند و نوعی "فراوانی" کاذب را القا می کنند(می نمایند)، تا کار به جایی برسد که وقتی یک مغازه دار ساده هم جلوِ دوربین می ایستد، بگوید:"سلام دارم خدمتِ هموطنان عزیزم."

سلام کردنی است،نه داشتنی و نه عرض نمودنی. بازی کردنی است، نه داشتنی. مرور کردنی است، نه داشتنی و نه نمودنی. زندگی کردنی است نه داشتنی. بیان کردنی است، نه داشتنی و نه نمودنی. و بر همین قیاس گیرید هر آنچه کردنی است، ولی تازگی ها یا می داریمشان یا می نماییمشان!