Friday, July 12, 2019

#قسمت_سوم_کتاب_مزخرفات_فارسی

بازنویسی کلیت کتاب 'مزخرفات فارسی'
رضا شکراللهی
انتشارات ققنوس،زمستان1396
چاپ ششم 1398
هزار و صد نسخه
=====================================


فهرست

مقدمه9
زنگ اول: شیرینی زبان11
ِگردن نازکِ زبان مادری14
هکسره حق مسلم ماست16
دستاوردهایی که با پا می آوریم18
در ستایشِ کردن21
منتظران متوقع23
مختلفِ گوناگونِ پر شمارِ متفاوت26
29!راجبه حیضّ انتفا
مزخرفاتِ لایتَچَسَبک32
لشکر گاف35
یدک کشیِ ورزشی و سیاسی37
کلنجار39
دستمال قیصریه در قیطریه42
44معلق بازی پیش غازی یا قاضی؟
سنگی برای واکندن، سنگی برای به سینه زدن46
بحث شیرین پنبه زنی 48
50!چه کشکی،چه پشمی،چه دوغی
مَثَل های "آب"دارِ خشکیده52
دمار روزگار یعنی کجا؟54
دو دلار بده آش57
اکبر مشتی مندلی59
دروغ حناق هست یا نیست؟61
ثواب و کباب و صواب64
دست مریزاد یا پس مریضاد؟66
تصفیه حساب یا تسویه حساب68
محذور و محظور و معذور71
74!خبرگضاری
پیشخان یا پیشخوان؟76
کج دار و مریز79
انضباط دسته دار81
غلت زدن در غلط83
اِعمالِ قانون را صرف نکنید87
جیگر یا میانجیگر؟89
آپاراتی تسلیت90
غلط نامصطلح93
انتقادِ آدم باید از آدم باشد95
رشادت در رسوخ97
مراقب رقیب باشید99
این جانبه شاعره ای هستم فارسی زبانه101
جهشِ سوق الجیشی103
تیترهای چپ اندر قیچی105
نتایج همه کَس کُش109
گفت وگو با طعم "واو" 112
نوروز؛از جشن تا عید114
لفت دادن در یک ثانیه116
پینگلیش؛ نوشتن به سبک دایناسورها118
این یکی شیر است که همرسانی می شود120
خرکیف و عصر هیروگلیف مدرن122
دستم رو بگیر، نه دستمُ  و نه دستم و125
غلط کردی که خوب نوشتی130
یک فقره ویرایش سیاسی132
زنگ آخر: ویراستار یا وَویراستار؟134
===============================

هکسره حق مسلم ماست

برایم پیام فرستاد که"چه آفتابه درخشانی!" پرسیدم:"مگه آفتابه گرفتید؟ از این آفتابه مسی های دکوری؟" جواب داد: "خاک تو سره بی ذوقت کنن،آفتابه چیه!" برایش یک عدد زبانِ دراز با چشمک فرستادم و نوشتم:"مجید،دلبندم،خودت به جای آفتاب درخشان نوشتی آفتابه درخشان. در ضمن،سرِ من هم تهش ه نداره." جواب داد:"دسته بابات درد نکنه با این پسر بزرگ کردنش.اصلا برو گم شو!"

خیلی دوست داشتم همان لحظه بروم گم شوم،ولی طاقت نیاوردم و باز برایش نوشتم:"مگر بابای من دسته دارد؟" و چند تا چشم گرد و گشاد هم برایش فرستادم. جواب داد:"وای خدا،آخرش منم مثله خودت دیوونه می کنی!" فکر کردم دیگر وقتش است واقعا برم گم شوم،ولی مگر می شد همان طور که دارم می روم گم شوم،فکر نکنم به معنای مُثله و این که مگر مثله با مثلِ
و مثه فرق ندارد؟ امان از این هکسره!(1)

:حداقل" چهار تکواژ برای صدای 'ی' یا همان کسره داریم"
'ی'= e

1. اضافه: دست شما، مثل من، کتاب خوب،فروغ فرخزاد

من: جان من فدای خاک پاک میهنم
او: جانه من فدایه خاکه پاکه میهنم

2. به جای "است" و برخی حروف آخر کلمه ها در فارسی محاوره: حالم خوبه، می خوره،اگه
من: یه امشب شب عشقه،زمونه رنگارنگه
او: یِ امشب شب عشقِ،زمونه رنگارنگِ

3.نشانه معرفه در فارسی محاوره: دختره،پسره،مغازه داره
من: خونه مادربزرگه هزار تا قصه داره
او:خونه مادربزرگِ هزار تا قصه داره

4. پسوند در انتهای اسم ها و صفت ها: دهنه، انگیزه، روزنه
من: صد دانه یاقوت،دسته به دسته
او: صد دانِ یاقوت، دستِ به دستِ

باید این راهنما را برایش بفرستم، ولی چند وقتی است که رفته ام گم شده ام. همان طور که چند وقتی است جای قبلیِ کسره و ه هم گم شده و رسیده ایم به معضل هکسره. هم در نوشته های روزانه مردم و هم به تازگی در رسانه های مکتوب، از روزنامه ها و پایگاه های خبری اینترنتی بگیر تا حتی زیر نویس برنامه های تلویزیونی. مثل همان روزنامه ای که تیترِ یک زده بود "انرژیه هسته ای..." و لابد اگر می خواست شعار تزلزل ناپذیر چند سال پیش را تکرار کند، می نوشت" حقه مسلمه ماست". یادش به خیر، تا همین چند وقت پیش، از این "ه" های اضافه و غلط انداز در آخر خیلی از کلمه ها خبری نبود و حق هنوز همان حق بود ،نه حقه!
-----------------------------------------------
(1) هکسره عنوانی ابتکاری و تازه تاسیس است که به اشتباهات املایی در نوشتن ه و کسره اشاره دارد.










No comments:

Post a Comment