تعلیمات و فلسفه رازی

تعلیمات و فلسفه رازی

از صفحه کانون آگنوستیک ها و آتئیستهای ایران
---------------
از نظر فلسفی رازی را باید جزو ماده گرایان مكانیستی و از پیشوایان اثبات‌گرایی بشمار آورد. تعلیمات اخلاقی رازی از تفكر مادی و طبیعی او ناشی می شود. كوشش های وی در نشان دادن «بنیان ادیان» بسیار علمی و تاریخی است. او این نظر الهیون و ایده آلیست ها را كه : «دین یك پدیده فطری انسان است» بكلی رد میكند و نشان میدهد كه منشاء دین و خرافه پرستی در تاثیرپذیری انسان از شرایط ناهنجار اجتماعی قرار دارد: بی تكیه گاهی های اقتصادی-اجتماعی، نداشتن امنیت جسمی... و روحی و در نتیجه: ترس و تردید از آینده و عدم آگاهی از علت پدیده ها، انسان را بسوی خدا می كشاند .

رازی در دو كتاب خود بنامهای «نقص الادیان» و «مخارق الانبیا» با تمام ادیان و مذاهب مخالفت كرده است بطوریكه مورد تكفیر روحانیون قرار گرفت و آنها به جمع آوری و سوزاندن آثار رازی فتوی دادند. امروز از این دو كتاب ارزنده، اثری در دست نیست. این دو كتاب ، بی شك حاوی شدیدترین و تندترین مطالب الحادی و آته ئیستی بوده كه در طول قرون وسطی نوشته شده است.

رازی معتقد بود كه معجزات پیغمبران چیزی جز خدعه و نیرنگ و شعبده نیست، مبانی و اصول ادیان با حقایق علمی، مخالفت و مغایرات دارند بهمین جهت هم، میان آنها اختلاف دیده میشود. به عقیده او: علت اعتماد و اعتقاد مردم به ادیان و اطاعت از پیشوایان مذهبی، تنها ناشی از ترس و عادت است. دین، نماینده جهان بینی و تفكری است كه از نادانی آغاز میگردد و به تاریك اندیشی منتهی میشود. رازی همچنین معتقد بود: كتاب هایی كه به «آسمانی» معروفند، كتبی خالی از ارزش و اعتبار می‌باشند.
********************

حلاج، دکتر علی میرفطروس
اعلام النبوه، ابوحاتم رازی
تاریخ علوم عقلی درتمدن اسلامی، دکتر ذبیح‌الله صفا
مقام رازی در فلسفه – عباس اقبال – مجله مهر – سال سوم – آذر ۱۳۱۴