#بازنویسی_واژگان_فروید_قسمت39م

Paul -Laurent Assounپل- لوران اسون

واژگان فروید Le vocabulaire de Freud

ترجمه دکتر کرامت موللی

چاپ اول 1386, نشر نی , تهران

صد و بیست صفحه

قسمت سی و نهم

قسمت اول تا پنجم بترتیب در 6 م, 11م , 15 م , 18م و 31 م ماه می2012

قسمت ششم تا دهم بترتیب در 4 م, 8 م و 13 م و 18م و 29م ماه ژوئن
قسمت یازدهم تا چهاردهم در2م , 7م, 9 م و19 م ماه ژولای

قسمت پانزدهم در 29 ماه سپتامبر

قسمت شانزدهم تا بیستم و چهارم در 3م ,6م ,8م ,10م, 15م ,17 م, 21م ,26م و 30 ماه اکتبر
قسمت بیست و پنجم تا بیست و نهم در 1م, 6م , 12م ,15م و 24ماه نوامبر
قسمت سی ام و سی و یکم در 4 م و 30 دسامبر2012
قسمت سی و دوم و سی و سوم در 21 و 30 ژانویه 2013
قسمت سی چهارم وسی و پنجم در 14 فوریه و 7 مارس
قسمت سی و ششم , سی هفتم و سی و هشتم در اول و 14 و 28 آوریل

************************************


Complexe d'oedipe عقده ادیپ


 *تعبیر عقده ادیپ(1) از آن فروید است و یکی از مهمترین اصول نظریه او را تشکیل میدهد. وی مفهوم آنرا برای اولین بار در سال 1895 بکار گرفت, ولی اصطلاح خاص آنرا در 1910 مورد استفاده قرار داد .عقده ادیپ محور اصلی دانشی است که فروید در باب ضمیر ناآگاه به کشف آن نائل آمد.

  مسئله مربوط به عقده هسته ای (2) نفسانیات ناآگاه است.عقده به معنای دسته ای از تصورات باطنی است که دارای ساختمانی منسجم اند و "مجموعه ای از افکار و علائق نفسانی را تشکیل میدهند که از لحاظ احوال قلبی واجد قدرت و نیرویی بسزا شده اند". این عقده که با توجه به افسانه ادیپ شهریار نوشته سوفکل چنین نامی بخود گرفته به مجموعه ای از تصورات و احوال قلبی دلالت دارد که مربوط به عواطف طفل نسبت به مادر و احساسات پرخاشگرانه او نسبت به پدر میشود.
(1) Odipuskomplex  / (2) Kernkomplex

**هر کودکی حکم "ادیپ شهریاری کوچک" را دارد که با مهمترین موقعیت تعارض آمیز زندگی خود مواجه میشود و ناچار به یافتن راه حلی برای آن است. تشکل بعدی نوروز نزد فرد آدمی نشان دهنده شکست در انجام چنین مهمی خواهد بود و قدرت و توانایی آنرا در تعیین بخشیدن به شخصیت او میرساند .

لازم است که ضوابط حاکم براین افسانه را بدآن گونه که در تراژدی سوفکل آمده و خلاصه ای را که فروید خود از آن بدست داده است,یادآوری کنیم.ادیپ پسر لایوس(1) پادشاه تب(2) بود.غیب گویان پیش بینی کرده بودند که طفل او که هنوز جنینی بیش نبود,سرانجام به قتل پدر کمر خواهد بست. لذا او را بعد از تولد از مادرش ژوکست(3) جدا و در بیابان رها میکنند .کودک توسط چوپانی نجات می یابد و در دربار یکی از کشورهای خارجی بعنوان پسر پادشاه تربیت لازم را کسب میکند. در نوجوانی به پرسش از اصل و نسب خود می پردازد و به غیب گویی مراجعه میکند تا اطلاعی بیش تر از گذشته خود بدست آورد. غیب گو به او توصیه میکند که موطن خود را رها کند, چرا که در سرنوشت او چنین آمده که پدر خود را خواهد کشت و با مادرش زنا خواهد کرد . در نزدیکی موطن اصلی خود با لایوس مواجه میشود و در جاده ای که به شهر دلف(4) ختم میشد, او را بقتل میرساند. بعد از پاسخ به پرسشهای اسرار آمیز ابوالهول, در شهر تب بعنوان پاداش ژوکست را به ازدواج او در می آورند و از او صاحب دو دختر و دو پسر میشود. مدتی بعد, طاعون سایه شوم خود را بر قلمرو او می گستراند . برای جلوگیری از این بیماری خانمان برانداز از غیب گویان مدد می جویند. غیب گویان بر آن اند که قاتل لایوس باید کشور را ترک کند. ادیپ شهریار پس از آگاهی به دو جنایت خود, یعنی قتل پدر و زنا با مادر, چشم خود را کور میکند و موطن را ترک می گوید.
(1)Laios / (2) Thebes /(3) Jocaste /(4) Delphes

فروید پس از ذکر خلاصه داستان به بررسی نظری آن می پردازد. اصطلاح عقده ادیپ برای اولین بار در سال 1910 در مقاله ای به نام "روان شناسی امیال عاشقانه- در باب عمومی ترین تحقیر در زندگی عاشقانه" ظاهر میشود.این عقده در نظر فروید شرط عمده ای برای هر گونه رابطه عاشقانه و عوارض حاصل از آن است .

توصیف کامل عقده ادیپ بالاخره در مقاله ای موسوم به "من و این و آن نفسانی"در 1923 بطور ساخته و پرداخته ای به همت فروید ارائه میشود. در این مقاله وی به بررسی دو وجه مثبت و منفی آن می پردازد ."ادیپ شهریار کوچک" نه تنها مادر را بعنوان مطلوب اصلی خود بر می گزیند و در رابطه ای رقابت آمیز با پدر در گیر می آید(شکل مثبت آن) بلکه ممکن است,  بر عکس, پدر را بعنوان مطلوب خویش انتخاب کند و از در رقابت با مادر بر آید(شکل منفی آن) .


فروید در آخرین مرحله بررسی این عقده به "مرحله ای قبل از ادیپ" قائل میشود و آنرا مرحله ای ابتدایی برای دسترسی کودک به این عقده در نظر میگیرد . ولی قبول چنین مرحله ای به هیچ وجه از اهمیت عقده ادیپ نمیکاهد , بلکه آن را جزو تحولات بعدی تصرفات قلبی* و رانشی کودک میکند . مرحله ما قبل ادیپ بخصوص سهمی بزرگ در رابطه دختر که قبل از قرابت عاطفی نسبت به پدر به مادر تعلق خاطر دارد, ایفا میکند .

عقده ادیپ واجد اهمیتی قابل ملاحظه است زیرا وجوه مختلف تعارضات ناآگاه را که از مکانیسم دفع امیال حاصل میشوند در بر میگیرد: انتخاب مطلوب , انطباق هویت* و مهر اکینی*. این عقده در رابطه ای نزدیک با عقده کسترسیون* یا محرومیت از ذکر است .

***عقده ادیپ ساحت اساسی ضمیر ناآگاه را نمایان میسازد و حاکی از تخیلات فرد در رابطه با قانون منع زنا با محارم است. مسئله این نیست که چگونه کودک با دشواری با روابط عاطفی خود با پدر و مادر مواجه میشود بلکه به این امر مربوط میشود که ساختمان آرزومندی انسان چگونه تشکیل می یابد. این عقده ما را به درک معنای واقعی این امر رهنمون میکند که "کودک در واقع اصل و نسب نوع بشر است".

مراجع:
-در باب عمومی ترین نوع تحقیر در زندگی عاشقانه 1910
-من و این و آن نفسانی 1923  

ادامه دارد: پیمان پایدار