چهارمین راهپیمایی جهانی زنان روز ٨ مارس آغاز شد و پایانش برای ١٧ اکتبر ٢٠١۵ برنامه ریزی شده است. هدف این راهپیمایی مبارزه با مردسالاری، سرمایه داری و نژادپرستی است که نه فقط زندگی روزمره زنان، بلکه مردان را نیز تحت تأثیر عواقب وخیم خود قرار داده اند. بدیهی است که این سه پایه ی اصلی ستم گری منشائی به جز برنامه های دولت ها ندارند که برای نجات قدرت های اقتصادی و مالی، سیاست هایی را برمی گزینند که خود بحران های متعدد مالی، غذایی، زیست محیطی و اجتماعی را موجب شده اند. زنان در نظم مردسالار کنونی بیش از پیش در معرض این بحران ها قرار دارند. زنان در کشورهای «پیشرفته» سرمایه داری بیش از مردان قربانی عروج نیروهای ارتجاعی راست افراطی هستند. در برخی از کشورهای به اصطلاح در حال توسعه نیز، ارتجاع دینی گریبانشان را گرفته است.
خشونت علیه زنان در محیط های کاری و خانوادگی در بطن بحران های کنونی افزایش یافته است. زنان مهاجر، زنان همجنسگرا و زنان معلول باز هم بیش از دیگر زنان در جامعه های پیشرفته یا کشورهایی که قواعد دینی بر آن ها حاکم اند، رنج می برند.
پیش از پرداختن به مضامین اصلی راهپیمایی جاری جهانی زنان، خالی از لطف نیست که یادآوری کوتاهی از سه راهپیمایی نخست کرد.
فدراسیون زنان 'که بک' (کانادا) در سال ١٩٩۵ راهپیمایی دویست کیلومتری را برای «نان و گل سرخ» ترتیب داد. منظور از نان، کار و دستمزدهای عادلانه برای همه و برابری حقوق زنان و مردان بود. گل سرخ نیز به زندگی بهتر و آشتی مسئولیت های حرفه ای و خانوادگی اشاره داشت. تأمین اجتماعی و سیستم درمانی عمومی بخش دیگری از مطالبات بود. روز ٢۶ مه ١٩٩۵، صدها زن راهپیمایی ده روزه ی خود را به سوی پارلمان آغاز کردند و علیه فقر زنان دست به اعتراض زدند. زنان مبارز موفق شدند برخی از مطالبات خود را به حاکمان بقبولانند.
فعالان زن 'که بک' و چندین کشور نیمکره ی جنوبی تصمیم گرفتند برای آغاز سده ی بیست و یکم، دومین راهپیمایی جهانی زنان را علیه فقر و خشونت برضد زنان سازماندهی کنند. کمیته های هماهنگی در چندین کشور تشکیل شدند و بیش از پنج میلیون زن و مرد در جهان تظاهرات کردند. دومین راهپیمایی جهانی زنان بیست و یک خواسته را در چهار فصل مطرح کردند: برنامه ای برای مبارزه با فقر و خشونت، توزیع ثروت ها برای بهبود وضعیت زندگی، برچیدن تبعیض علیه زنان و تدوین قانون های جدید برای احترام به حقوق زنان.
نمایندگان بین المللی دومین راهپیمایی جهانی زنان روز ١۶ اکتبر ٢٠٠٠ با مدیران صندوق بین المللی پول و بانک جهانی دیدار کردند. روز بعد، در حالی که ده هزار زن، آمده از سراسر جهان، در خیابان های نیویورک تظاهرات می کردند، نمایندگان زنان با معاون دبیر اول سازمان ملل متحد گفت و گو کردند.
سومین راهپیمایی جهانی زنان در سال ٢٠٠۵ پس از دوره ای نسبتاً طولانی برگزار شد. ده ها گروه کاری از سراسر جهان موفق شدند «منشور جهانی زنان برای بشریت» را پس از یک سال و نیم بحث و گفت و گو در ١٠ دسامبر ٢٠١۴ در شهر کیگالی (رواندا) در پنجمین نشست بین المللی راهپیمایی جهانی زنان به تصویب برسانند. منشور خواهان جهانی است که بر پایه ی برابری، آزادی، همبستگی، عدالت و صلح پی ریزی گردد. روزهای ٢٨ و ٢٩ مه ٢٠٠۵، راهپیمایان سراسر اروپا به شهر فرانسوی مارسی رسیدند، چرا که در آن جا نشست اروپایی راهپیمایی جهانی زنان برگزار می شد. فعالان منشور روز ١٧ اکتبر ٢٠٠۵ به کشور آفریقایی بورکینا فاسو رفتند.
زنان در چندین کشور جهان اکنون در حال برگزاری چهارمین راهپیمایی هستند. مضامین چهارمین راهپیمایی در پنج فصل مطرح شده اند. فصل اول به وضعیت مناسب برای آب و هوا و غذا اختصاص یافته است. زنان می گویند که همه ملت ها حق دارند از تغذیه سالم که با روش های مناسب اکولوژیک تولید می شوند، برخوردار باشند. سیاست های غذایی نباید بر اساس منافع بازارها و شرکت ها برنامه ریزی گردند، بلکه باید تولیدکنندگان، توزیع کنندگان و مصرف کنندگان در نظر گرفته شوند. زنان در روند تولید، در کشاورزی و در آماده سازی برای توزیع نقش فراوانی دارند. به همین جهت است که زنان خواستار تقسیم عادلانه ی زمین ها و شرایط برابر بین.
زن و مرد در روند تولید هستند
فصل دوم مطالبات چهارمین راهپیمایی جهانی زنان با خشونت علیه زنان مرتبط است. در حالی که چند سالی از آغاز سده ی بیست و یکم می گذرد هنوز در بسیاری از کشورها، بی تفاوتی، پیش داوری و نفی حقوق زنان وجود دارند. هر چند که خشونت ها جنبه ای فراملی و فرافرهنگی دارند، اما آن ها علیه زنان کماکان گسترده هستند. وجود خشونت علیه زنان پدیده ای اجتماعی است که در همه ی طبقات، همه ی فرهنگ ها، همه ی دین ها و غیره دیده می شود. خشونت علیه زنان در تنفر از دیگری و اعتقاد به برتری مردان ریشه دارد. زنان در چهارمین راهپیمایی جهانی اشان علیه سلطه طلبی جنسی، نژادپرستانه، استعماری، انسان هراسانه یا سرمایه داری مبارزه می کنند.
سومین فصل راهپیمایی جهانی زنان به مبارزه علیه افراط گرایان راست و دینی پرداخته است. عروج افراط گرایی در جنبش های سیاسی راست افراطی و بنیادگرایان دینی واقعیتی است که در سراسر جهان وجود دارد. همه ی این جنبش های افراطی در زمینه ی بحران هایی رشد می کنند که نظم سرمایه داری باعث و بانی آنهاست. جنبش های افراطی راست و بنیادگرایان دینی از ناامیدی مردم سوء استفاده می کنند، مردمی که با فقر، بیکاری و بی ثباتی دست و پنج نرم می کنند.
در چنین شرایطی است که باید از لائیسیته دفاع کرد و دست رد به سینه ی افراط گرایانی زد که حل مشکلات را در رد دیگری خلاصه می کنند. دفاع از دست آوردهای مبارزات گذشته به موضوعی جدی تبدیل شده است. با این حال نباید ذره ای از به دست آوردن حقوق جدید برای برابری زن و مرد کوتاهی گردد. تربیت غیرجنسی و آموزش مدنی و لائیک کودکان بیش از گذشته اهمیت دارد.
چهارمین بخش از مطالبات به مهاجرت و جهانی سازی اختصاص یافته است. ویژگی زنان مهاجر چنان است که باید حرکت های جمعی و مطالبات خاصی را در نظر گرفت. تبعیضات مضاعفی به زنان مهاجر تحمیل شده است. این تبعیض ها با جنسیت، طبقه ی اجتماعی، اصلیت و رنگ پوستشان ارتباط دارند. مادام که حقوق زنان به صورتی جهان شمول به رسمیت شناخته نشود، حق شهروندی، خودگردانی اقتصادی و رهایی جنسی زنان مهاجر نیز حواب و خیالی بیش نخواهد بود. برای مثال در فرانسه زنان مراکشی و الجزایری تبار بر اساس قراردادهای دوجانبه ی دولت فرانسه با دولت های مراکش و الجزایر زیر لوای قوانین این دو کشور هستند که به مراتب از قوانین فرانسه نابرابرانه تر و ضدزن تر هستند.
پنجمین و آخرین بخش از مطالبات چهارمین راهپیمایی جهانی زنان به کار زنان و خودگردانی مالی پرداخته است. زنان برای داشتن خودگردانی مالی و اقتصادی باید بتوانند به هر شغلی دسترسی داشته باشند. هر چند زنان در بازار کار حضور گسترده ای دارند، اما واقعیت نشان می دهد که هنوز دارای خودگردانی مالی و اقتصادی نیستند. زنان همچنان به سوی رشته ای از مشاغل فرستاده می شوند که اکثراً کم ارزش تر از بقیه هستند. زنان و مردان برای کار مساوی، دستمزد برابر ندارند. مهارت های زنان در نظر گرفته نمی شود و کارهای پاره وقت به زنان بیش از مردان پیشنهاد می گردد. قوانینی که در برخی از کشورها برای برابری بیش تر بین زن و مرد در این زمینه ها وجود دارند، به ندرت اجراء می شوند.
چهارمین راهپیمایی جهانی زنان روز هشت مارس گذشته در چندین کشور جهان آغاز شد. روز ٢۴ آوریل زنان در جهان از ساعت دوازده تا سیزده علیه وضعیت اسف بار کارگران زن در شرکت های چندملیتی با اشاره به کارگران رانا پلاتزا دست به اعتراض می زنند. سال ٢٠١۳ ساختمان رانا پلاتزا در بنگلادش خراب شد و دست کم هزار کارگر که بیش ترشان زن بودند، جان خود را به علت حرص و آز سرمایه داران از دست دادند.
چهارمین راهپیمایی جهانی زنان روزهای ۶ و ٧ ژوئن در شهر نانت فرانسه گردهم آیی را در نظر گرفته است.
زنان کشورهای پیرامون مدیترانه روز ١٩ سپتامبر در شهر فرانسوی مارسی گردهم می آیند تا در رابطه با عروج راست افراطی و بنیادگرایی دینی و راه های مبارزه با آن گفت و گو کنند.
چهارمین راهپیمایی جهانی زنان روز ١٧ اکتبر ۲٠١۵ در لیسبون، پایتخت پرتغال، پایان خواهد یافت.
برای اطلاعت بیش تر می توان به تارنماهای زیر که فرانسوی، آلمانی و هلندی زبان هستند، مراجعه نمود:
نادر تیف
پنجم فروردین ١۳٩۴- ۲۵ مارس ۲٠١۵
