قسمت_سوم:#مستندهایش#
سهراب شهید ثالث متولد ۷ تیر ۱۳۲۲ در تهران
او در سال ۱۳۴۲ ایران را به مقصد وین به منظور تحصیل در رشته سینما ترک کرد و در مدرسه کارگردانی و بازیگری پروفسور کراوس وین مشغول به تحصیل شد اما تحصیلات او به علت تشخیص نشانه‌های بیماری سل در وی قطع شد. در میانه درمان او به پاریس رفت تا تحصیلات سینمایی خود را در مدرسه کنسرواتوار مستقل سینمای فرانسه ادامه دهد.
وی سال ۱۳۴۷ به ایران بازگشت و در وزارت فرهنگ و هنر مشغول به کار شد. او در این دوران چندین فیلم مستند با موضوع رقصهای محلی در میان اقوام مختلف ایران ساخت. شهید ثالث در دوران اقامتش در ایران دو فیلم یک اتفاق ساده (۱۳۵۲) و طبیعت بی‌جان (۱۳۵۳) را ساخت که هر دو بخاطر نگاه واقع گرایانه اجتماعی و سبک سینمایی نوآور و تجربه گرایانه برنده جوایز معتبر بین‌المللی شدند. وی همچنین چندین مستند کوتاه در مورد شرایط ناگوار طبقه کارگر در ایران ساخت.
سهراب شهید ثالث، در فیلم هایی که در ایران ساخت در مرحله آبی بود. در تمام فیلم هایش، او رنگ آبی را به صحنه می تاباند. حتی دیوارها را رنگ آبی می زند.(منبع)
او در ایران ساخت فیلم قرنطینه را کلید زده بود که بعد از تولید حدود نیمی از کار، فیلم توقیف شد و ساخت آن نیمه‌کاره ماند و به آلمان مهاجرت کرد.
با اقامت در آلمان از سال ۱۳۵۳ وی شروع به تولید مستندهایی برای رسانه‌های آلمانی کرد که این فیلمها یرای وی شهرت بین‌المللی بیشتری به ارمغان آورد.
شهید ثالث فیلم‌های «در غربت» (۱۳۵۴)، «زمان بلوغ» (۱۳۵۵)، «آخرین تابستان گرابه» (۱۳۵۹) و «یک زندگی، چخوف» (۱۳۶۰) و ... را در زمان اقامتش در آلمان ساخت. اداره مهاجرت محل اقامت او در آلمان چند بار خواست اورا از آلمان اخراج کند و در گذرنامه او مهری زدند با متن «اجازه اقامت جایگزین اجازه کار نیست». شهید ثالث دلگیر شده و از آلمان به چکسلواکی نقل مکان کرد.
وی چند سال پیش از مرگش به آمریکا رفت و در شیکاگو اقامت نمود و از آن پس نتوانست فیلمی بسازد.
او در دهم تیرماه سال ۱۳۷۷ بر اثر خونریزی شدید به علت از کار افتادن کبد و عود کردن سرطان روده (به نقل از عمویش در کتاب یادنامه) در شیکاگو درگذشت.
فیلم ها
- فیلم کوتاه «قفس» ۱۳۴۸
- فیلم مستند «بزم درویشان» ۱۳۴۸ گزارشی از مراسم ذکر و سماع دراویش در کردستان
- فیلم مستند «مهاباد۱۳۴۸»
- فیلم مستند «رستاخیز» (تعمیر آثار باستانی تخت جمشید) ۱۳۴۸ مستند/ تصاویری از خرابه‌های تخت جمشید و مرمت و بازسازی بخش‌هایی از آن
- فیلم مستند «دومین نمایشگاه آسیایی» (نمایشگاه ۴۸) ۱۳۴۸ گزارشی از آماده کردن غرفه‌ها، افتتاح نمایشگاه در تاریخ ۱۳ مهر و بازدید مردم تا ۲ آبان همان سال
- فیلم مستند «رقصهای تربت جام» ۱۳۴۸/ نمایش رقص سنتی و محلی تربت‌جام توسط رقصندگان حرفه‌ای وزارت فرهنگ و هنر
- فیلم مستند «رقص بجنورد» ۱۳۴۸/ گروهی از مردان و زنان رقص سنتی و محلی بجنورد را به‌نمایش می‌گذارند.
- فیلم مستند «رقصهای محلی ترکمن ۱۳۴۸ اجرای رقصهای سنتی و محلی ترکمن توسط مردان
- فیلم کوتاه «آیا…؟ »۱۳۵۰
- فیلم کوتاه «سیاه و سفید» ۱۳۵۱
- «یک اتفاق ساده ۱۳۵۲
- «طبیعت بی‌جان ۱۳۵۳
- «در غربت ۱۳۵۴
- «وقت بلوغ (زمان بلوغ) Reife Zeit۱۹۷۶
- «خاطرات یک عاشق (یادداشت‌های روزانه یک عاشق) Tagebuch eines Liebenden۱۹۷۷
- «تعطیلات طولانی لوته ایزنر (Die Langen Ferin der Lotte Eisner) ۱۹۷۸ ۱۶ میلیمتری
- «نظم/ همه چیز روبراه است (Ordnung) ۱۹۷۹
- «آخرین تابستان گرابه» ۱۶ میلیمتری Grabbes Letzter Sommer ۱۹۸۰
- «آنتون پ. چخوف: یک زندگی» ۱۶ میلیمتری Anton P. Tschechow: Ein Leben ۱۹۸۱
- اوتوپیا Utopia ۱۹۸۲ برنده جایزه آکادمی هنرهای تجسمی به عنوان بهترین فیلم سال
- «گیرنده ناشناس» ۱۶ میلیمتری- Empfanger Unbekannt) ۱۹۸۳–۱۹۸۲)
- هانس، نوجوانی از آلمان Hans, ein Junge im Deutschland۱۹۸۳
- درخت بید Der Weidenbaum۱۹۸۴
- فرزندخواندهٔ ویرانگر *Wechselbag۱۹۸۵
- گل‌های سرخ برای آفریقا Rosen fur Afrika۱۹۹۱
جوایز
- برنده جایزه ویژه جشنواره لس آنجلس برای فیلم کوتاه «سیاه و سفید»
- جایزه ویژه جشنواره سانفرانسیسکو برای فیلم کوتاه «سیاه و سفید»
- جایزه اینتر فیلم و جایزه هیئت ژوری کاتولیک از جشنواره فیلم برلین برای فیلم «یک اتفاق ساده»
- جایزه منتقدان بین‌المللی جشنواره جهانی فیلم تهران برای فیلم «یک اتفاق ساده»
- جایزه خرس نقره‌ای، جایزه فیپرشی، جایزه اینتر فیلم و جایزه هیئت ژوری کاتولیک از جشنواره فیلم برلین برای «طبیعت بی‌جان»
- جایزه فیپرشی، جایزه اینتر فیلم و جایزه هیئت ژوری کاتولیک از جشنواره فیلم برلین برای «در غربت»
- نامزد جایزه هوگو طلایی از جشنواره شیکاگو ۱۹۷۹ برای «نظم/ همه چیز روبراه است»
- برنده جایزه بهترین کارگردانی، بهترین فیلمنامه و بهترین بازیگر مرد، به علاوه پنج هزار مارک از جشنواره Grabbes Letzter Sommer برای «آخرین تابستان گرابه»
- برنده جایزه بهترین فیلم تلویزیونی از جشنواره Grabbes Letzter Sommer برای «آخرین تابستان گرابه»
حضوردرجشنواره
- مطالب مرتبط :
- نقد مستند « ابرها در راهند »
- ذهنیت و سینما: در بیان چگونگیِ اجرا (1)
- مستند خود بیانگر
- مدرسه عالی رادیو و تلویزیون ملی ایران
- رضا حائری
- مانی پتگر
====================================
آغاز اکران مستندهای سهراب شهیدثالث
پوستر برنامه اکران فیلم‌های سهراب شهیدثالث همراه با مستند سینمایی «سفر سهراب» ساخته امید عبدالهی با طرحی از بهزاد خورشیدی رونمایی شد.
به گزارش ایسنا به نقل از روابط عمومی فیلم «سفر سهراب»، همزمان با اکران عمومی مستند سینمایی «سفر سهراب»، قرار است برای نخستین بار چهار اثر آلمانی زبان و شاخص سهراب شهیدثالث با نامهای «درخت بید»، «آخرین تابستان گرابه»، «فرزند خوانده ویرانگر» و «هانس، جوانی از آلمان» با زیرنویس فارسی به همراه فیلم «یک اتفاق ساده» و مستند سینمایی «سفر سهراب» در قالب هفتههای فیلم در تهران و تعدادی از شهرهای کشور در گروه سینمایی «هنر و تجربه» روی پرده رود.
در همین راستا شهرهای شیراز، مشهد، کرمان، اصفهان، بابل و تبریز میزبان خواهند بود و قرار است در پایان هر یک از هفتههای نمایش فیلم، نشست نقد و بررسی با حضور کارشناسان و منتقدان سینمایی برپا شود.
مستند «سفر سهراب» گفته میشود؛ پرترهای متفاوت درباره سهراب شهیدثالث، یکی از موثرترین آغازگران سینمای نوین ایران است که یکی از مهمترین مقاطع کار و زندگی این کارگردان، یعنی زمانی که موفق به ساخت دو فیلم «یک اتفاق ساده» و «طبیعت بی جان» شد را به تصویر میکشد.
نخستین نمایش رسمی این مستند در دهمین جشنواره بین المللی مستند ایران، سینما حقیقت بوده است و از سوی هیات داوران این جشنواره، به عنوان یکی از نامزدهای دریافت تندیس هنر و تجربه برای بهترین فیلم مستند معرفی شد.
https://www.isna.ir/news
============================================
============================================
اکران مستند زندگی شهید ثالث همزمان با تولد فیلمساز
همزمان با سالروز تولد ۷۴ سالگی سهراب شهیدثالث فیلمساز فقید، چهارشنبه ۶تیر مستند سینمایی «سفر سهراب» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی امید عبدالهی در گروه سینمایی «هنر و تجربه» اکران میشود.
به گزارش خبرگزاری مهر، همچنین قرار است برای نخستین بار چهار اثر آلمانی زبان و شاخص این فیلمساز به همراه فیلم «یک اتفاق ساده» در قالب هفتههای فیلم در تهران و دیگر شهرهای کشور روی پرده برود. مستند «سفر سهراب» پرترهای درباره سهراب شهیدثالث به‌عنوان یکی از موثرترین آغازگران سینمای نوین ایران است که در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی تولید شده و مهمترین مقاطع کار و زندگی این کارگردان، یعنی زمانی را که موفق به ساخت ۲ فیلم «یک اتفاق ساده» و «طبیعت بی جان» شد، به تصویر میکشد. مراسم افتتاحیه فیلم «سفر سهراب» ۶ تیرماه، ساعت ۱۸ در موزه سینما برپا میشود. در این مراسم جمعی از اهالی سینما و فرهنگ ایران درباره سینمای شهیدثالث صحبت می‌کنند و در ادامه عوامل مستند «سفر سهراب» درباره روند ساخته شدن این فیلم توضیح می‌دهند.
===========================
سهراب شهید ثالثhttps://fa.wikipedia.org
| سهراب شهیدثالث | |
 سهراب شهیدثالث | |
| زاده | ۷ تیر ۱۳۲۳ تهران |
| درگذشته | ۱۰ تیر ۱۳۷۷ ۱ ژوئیهٔ ۱۹۹۸ (۵۴ سال) شیکاگو، ایلینوی |
| ملیت |  ایران |
| تحصیلات | فارغ‌التحصیل سینما از مدرسه پروفسور کراس |
| زمینه فعالیت | کارگردان فیلمنامه‌نویس مترجم تدوین‌گر |
| سال‌های فعالیت | ۱۳۴۵ تا ۱۳۷۷ |
| صفحه در وب‌گاه IMDb | |
| صفحه در وب‌گاه سوره | |
سهراب شهیدثالث (۷ تیر ۱۳۲۳ تهران – ۱۰ تیر ۱۳۷۷ شیکاگو، ایلینوی)[۱] کارگردان، فیلمنامه‌نویس، مترجم، و تدوین‌گر سینما بود. این کارگردان مطرح ایرانی به عنوان یکی از آغازگران موج نوی سینمای ایران شناخته میشود. او برای مدتی کوتاه از اعضای کانون سینماگران پیشرو بود. برخی فیلم‌های او با نامهای یک اتفاق ساده (۱۳۵۲)، طبیعت بی‌جان (۱۳۵۳) و در غربت (۱۳۵۴) برنده جایزه‌های بین‌المللی شده‌اند.
زندگی[ویرایش]
سهراب شهید ثالث ۷ تیر ۱۳۲۲ در یک خانواده متوسط در تهران به دنیا آمد. در سال‌های نوجوانی او خلاقیت خود را با نوشتن و اجرای چند نمایشنامه به همراه دوستانش نشان داد. در سال ۱۳۴۲ ایران را به مقصد وین به منظور تحصیل در رشته سینما ترک کرد و در مدرسه کارگردانی و بازیگری پروفسور کراوس وین مشغول به تحصیل شد، اما تحصیلات او به علت تشخیص نشانه‌های بیماری سل در وی قطع شد. در میانه درمان او به پاریس رفت تا تحصیلات سینمایی خود را در مدرسه کنسرواتوار مستقل سینمای فرانسه ادامه دهد. وی سال ۱۳۴۷ به ایران بازگشت و در وزارت فرهنگ و هنر مشغول به کار شد. او در این دوران چند فیلم مستند با موضوع رقصهای محلی در میان اقوام مختلف ایران ساخت. شهید ثالث در دوران اقامتش در ایران دو فیلم یک اتفاق ساده (۱۳۵۲) و طبیعت بی‌جان (۱۳۵۳) را ساخت که هر دو به دلیل نگاه واقع‌گرایانه اجتماعی و سبک سینمایی نوآور و تجربه‌گرایانه برنده جوایز معتبر بین‌المللی شدند. وی همچنین چندین مستند کوتاه در مورد شرایط ناگوار طبقه کارگر در ایران ساخت که مضامین انتقادی پنهان در آنها به مذاق مسئولان خوش نیامد و در نهایت مجبور به ترک کشور شد. او در ایران ساخت فیلم قرنطینه را کلید زده بود که بعد از تولید حدود نیمی از کار، فیلم توقیف شد و ساخت آن نیمه‌کاره ماند.
با اقامت در آلمان از سال ۱۳۵۳ وی شروع به تولید مستندهایی برای رسانه‌های آلمانی کرد که این فیلمها برای وی شهرت بین‌المللی بیشتری به ارمغان آورد.
شهید ثالث فیلم‌های «در غربت» (۱۳۵۴)، «زمان بلوغ» (۱۳۵۵)، «آخرین تابستان گرابه» (۱۳۵۹) و «یک زندگی، چخوف» (۱۳۶۰) و … را در زمان اقامتش در آلمان ساخت.[۲] اداره مهاجرت محل اقامت او در آلمان چند بار خواست او را از آلمان اخراج کند و در گذرنامه او مهری زدند با متن «اجازه اقامت جایگزین اجازه کار نیست». شهیدثالث دلگیر شد و از آلمان به چکسلواکی نقل مکان کرد. او از نظر سیاسی، چپ‌گرا و از اعضای حزب توده ایران بود. وی چند سال پیش از مرگش به آمریکا رفت و در شیکاگو، ایلینوی اقامت کرد و از آن پس نتوانست فیلمی بسازد.
او در دهم تیرماه سال ۱۳۷۷ بر اثر خونریزی شدید به علت ازکارافتادن کبد و عودکردن سرطان روده (به نقل از عمویش در کتاب یادنامه[۳]) در شیکاگو درگذشت.[۴]
در مورد اینکه سهراب عضو حزب توده بوده شک و شبهه وجود دارد.حداقل خودش هیچگاه مستقیما آنرا تائید نکرد:پیمان پایدار
فیلم‌شناسی (کارگردان)[ویرایش]
| نام فیلم | سال | توضیحات |
|---|---|---|
| قفس | ۱۳۴۸ | فیلم کوتاه |
| بزم درویشان | ۱۳۴۸ | گزارشی از مراسم ذکر و سماع دراویش در کردستان |
| مهاباد | ۱۳۴۸ | |
| رستاخیز (تعمیر آثار باستانی تخت جمشید) | ۱۳۴۸ | مستند/ تصاویری از خرابه‌های تخت جمشید و مرمت و بازسازی بخش‌هایی از آن |
| دومین نمایشگاه آسیایی (نمایشگاه ۴۸) | ۱۳۴۸ | گزارشی از آماده‌کردن غرفه‌ها، افتتاح نمایشگاه در تاریخ ۱۳ مهر و بازدید مردم تا ۲ آبان همان سال |
| رقصهای تربت جام | ۱۳۴۸ | مستند / نمایش رقص سنتی و محلی تربت‌جام توسط رقصندگان حرفه‌ای وزارت فرهنگ و هنر |
| رقص بجنورد | ۱۳۴۸ | مستند / گروهی از مردان و زنان رقص سنتی و محلی بجنورد را به نمایش می‌گذارند. |
| رقصهای محلی ترکمن | ۱۳۴۸ | اجرای رقصهای سنتی و محلی ترکمن توسط مردان |
| آیا…؟ | ۱۳۵۰ | فیلم کوتاه |
| سیاه و سفید | ۱۳۵۱ | فیلم کوتاه / برنده جایزه ویژه جشنواره لس آنجلس و جایزه ویژه جشنواره سانفرانسیسکو |
| یک اتفاق ساده | ۱۳۵۲ | جایزه اینتر فیلم و جایزه هیئت ژوری کاتولیک از جشنواره فیلم برلین، جایزه منتقدان بین‌المللی جشنواره جهانی فیلم تهران[۴][۵] |
| طبیعت بی‌جان | ۱۳۵۳ | جایزه خرس نقره‌ای، جایزه فیپرشی، جایزه اینتر فیلم و جایزه هیئت ژوری کاتولیک از جشنواره فیلم برلین[۶] |
| در غربت | ۱۳۵۴ | جایزه فیپرشی، جایزه اینتر فیلم و جایزه هیئت ژوری کاتولیک از جشنواره فیلم برلین[۷] |
| وقت بلوغ (زمان بلوغ) Reife Zeit | ۱۹۷۶ | |
| خاطرات یک عاشق (یادداشت‌های روزانه یک عاشق) Tagebuch eines Liebenden | ۱۹۷۷ | |
| تعطیلات طولانی لوته ایزنر (Die Langen Ferin der Lotte Eisner) | ۱۹۷۹ | ۱۶ میلیمتری |
| نظم/ همه چیز روبراه است (Ordnung) | ۱۹۸۰ | نامزد جایزه هوگو طلایی از جشنواره شیکاگو.[۸] |
| آخرین تابستان گرابه (Grabbes Letzter Sommer) | ۱۹۸۰ | ۱۶ میلیمتری / برنده جایزه بهترین کارگردانی، بهترین فیلمنامه و بهترین بازیگر مرد، به علاوه پنج هزار مارک و برنده جایزه بهترین فیلم تلویزیونی |
| آنتون پ. چخوف: یک زندگی Anton P. Tschechow: Ein Leben | ۱۹۸۱ | ۱۶ میلیمتری |
| اوتوپیا Utopia | ۱۹۸۳ | برنده جایزه آکادمی هنرهای تجسمی به عنوان بهترین فیلم سال |
| گیرنده ناشناس Empfanger Unbekannt | ۱۹۸۳ | ۱۶ میلیمتری |
| هانس، نوجوانی از آلمان Hans, ein Junge im Deutschland | ۱۹۸۵ | |
| درخت بید Der Weidenbaum | ۱۹۸۴ | |
| فرزندخواندهٔ ویرانگر *Wechselbag | ۱۹۸۷ | |
| گل‌های سرخ برای آفریقا Rosen fur Afrika | ۱۹۹۲ |
منابع[ویرایش]
- ↑ مهدی سررشته‌داری؛ بر لوح روزگار، گفتگو با سهراب شهیدثالث؛ صفحهٔ ۱۵ (+ویکی‌پدیای انگلیسی و آلمانی)
- ↑ «SHAHID SALESS, Sohrab». The Encyclopædia Iranica. دریافت‌شده در ۴ می ۲۰۱۵.
- ↑ علی دهباشی (۱۳۷۸)؛ یادنامهٔ سهراب شهیدثالث؛انتشارات سخن
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ لادن پارسی (۲۹ ژوئن ۲۰۰۴). «از مرگ سهراب شهید ثالث شش سال گذشت». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۱۲ مهر ۱۳۸۸.
- ↑ "Yek Etefagh sadeh (1974)".
- ↑ "Tabiate bijan (1974)".
- ↑ "Dar Ghorbat (۱۹۷۵)". Internet Movie Database. Retrieved ۱۲ مهر ۱۳۸۸. Check date values in:
|تاریخ بازدید=(help) - ↑ "Ordnung (1980)".
- روزنامه ابتکار، شماره ۹۴۷–۱۳۸۶/۰۴/۱۰.
پیوند به بیرون[ویرایش]
- مدخل ایرانیکا
- علی امینی نجفی: شهید ثالث، شورشی نومید
- بی‌بی‌سی فارسی: سهراب - دیوار - کیارستمی
- اوتوپیا
- خبرگزاری مهر: مراسم افتتاحیه سیزدهمین جشنواره فیلم «نهال» (بزرگداشت شهیدثالث) (۱۳۹۵)
- گزارش ویژهٔ بزرگداشت سهراب شهیدثالث در افتتاحیه سیزدهمین جشنواره نهال در شمارهٔ اول مجله‌ی پدیدار
- مصاحبه با پرویز صیاد درباره‌ی سهراب شهیدثالث (۵۷-۱۳۵۶) در شمارهٔ اول مجله‌ی پدیدار
No comments:
Post a Comment