Monday, December 2, 2019

#کتاب_مزخرفات_فارسی_قسمت_29م

بازنویسی کلیت کتاب 'مزخرفات فارسی'
رضا شکراللهی
انتشارات ققنوس،زمستان1396
چاپ ششم 1398
هزار و صد نسخه
=====================================
فهرست

مقدمه9
زنگ اول: شیرینی زبان11
ِگردن نازکِ زبان مادری14
هکسره حق مسلم ماست16
دستاوردهایی که با پا می آوریم18
در ستایشِ کردن21
منتظران متوقع23
مختلفِ گوناگونِ پر شمارِ متفاوت26
29!راجبه حیضّ انتفا
مزخرفاتِ لایتَچَسَبک32
لشکر گاف35
یدک کشیِ ورزشی و سیاسی37
کلنجار39
دستمال قیصریه در قیطریه42
44معلق بازی پیش غازی یا قاضی؟
سنگی برای واکندن، سنگی برای به سینه زدن46
بحث شیرین پنبه زنی 48
50!چه کشکی،چه پشمی،چه دوغی
مَثَل های "آب"دارِ خشکیده52
دمار روزگار یعنی کجا؟54
دو دلار بده آش57
اکبر مشتی مندلی59
دروغ حناق هست یا نیست؟61
ثواب و کباب و صواب64
دست مریزاد یا پس مریضاد؟66
تصفیه حساب یا تسویه حساب68
محذور و محظور و معذور71
74!خبرگضاری
پیشخان یا پیشخوان؟76
کج دار و مریز79
انضباط دسته دار81
غلت زدن در غلط83
اِعمالِ قانون را صرف نکنید87
جیگر یا میانجیگر؟89
آپاراتی تسلیت90دستاوردهایی که با پا می آوریم
غلط نامصطلح93
انتقادِ آدم باید از آدم باشد95
رشادت در رسوخ97
مراقب رقیب باشید99
این جانبه شاعره ای هستم فارسی زبانه101
جهشِ سوق الجیشی103
تیترهای چپ اندر قیچی105
نتایج همه کَس کُش109
گفت وگو با طعم "واو" 112
نوروز؛از جشن تا عید114
لفت دادن در یک ثانیه116
پینگلیش؛ نوشتن به سبک دایناسورها118
این یکی شیر است که همرسانی می شود120
خرکیف و عصر هیروگلیف مدرن122
دستم رو بگیر، نه دستمُ  و نه دستم و125
غلط کردی که خوب نوشتی130
یک فقره ویرایش سیاسی132
زنگ آخر: ویراستار یا وَویراستار؟134
============================

کج دار و مریز

بیایید یک کار بامزه بکنیم.یک کاسه بردارید،آن را از آب پر کنید، بعد سرِ پا بیاستید و کاسه آب را آرام آرام کج کنید تا به جایی برسد که کاسه آشکارا کج باشد ولی آب نریزد. قرار نیست شعبده بازی کنیم، آموزش صرفه جویی در آب هم نیست؛ فقط می خواهیم به حالتی برسیم که به آن می گویند "مدارا از سر ناچاری". همان که از قدیم در مّثّل به آن می گفتند "کج دار و مریز". محتشم کاشانی زیبا تصویر کرده این حالت دشوار را:

در بزم حکیمان زِ می شورانگیز        نی تابِ نشستن است و نی پای گریز
از بهرمنِ تّنگ شراب(1)ای ساقی            مینا به سرِ پیاله کج دار و مریز

بد حالتی است؛ قبول دارم. چه در تعاملات فردی و چه اجتماعی و سیاسی،بسیار پیش می آید که چاره ای نمی ماند جز کج دار و مریز رفتار کردن. وقتی امکان گریز نیست از موقعیتی که آن را خوش نمی داریم و توانِ ستیز هم نداریم،بهترین راه همین مداراست تا عاقبت کاری از دستمان برآید و فرجی حاصل شود و گشایشی در کار آید.
 :به قول مولانا 

ماییم و تویی و خانه خالی برخیز     هنگام ستیز نیست ای جان مستیز
چون آب و شراب با حریفان آمیز   چندان که رسم به جای کج دار و مریز

نکته این است که این "مریز" هیج ربطی به مرض و مریض ندارد و همان امر به نریختن است. شاید در مواجهه با بیماری های سخت هم رفتارمان باید "کج دار و مریز" باشد، اما خودِ واژه "مریز"در این مثل، همان فعل امریِ"مریز" با "ز" است نه"مریض" با "ضاد".
--------------------------------------------

(1) زودمست

No comments:

Post a Comment