Sunday, December 8, 2019

#کتاب_مزخرفات_فارسی_قسمت32م

بازنویسی کلیت کتاب 'مزخرفات فارسی'
رضا شکراللهی
انتشارات ققنوس،زمستان1396
چاپ ششم 1398
هزار و صد نسخه
=====================================
فهرست
مقدمه9
زنگ اول: شیرینی زبان11
ِگردن نازکِ زبان مادری14
هکسره حق مسلم ماست16
دستاوردهایی که با پا می آوریم18
در ستایشِ کردن21
منتظران متوقع23
مختلفِ گوناگونِ پر شمارِ متفاوت26
29!راجبه حیضّ انتفا
مزخرفاتِ لایتَچَسَبک32
لشکر گاف35
یدک کشیِ ورزشی و سیاسی37
کلنجار39
دستمال قیصریه در قیطریه42
44معلق بازی پیش غازی یا قاضی؟
سنگی برای واکندن، سنگی برای به سینه زدن46
بحث شیرین پنبه زنی 48
50!چه کشکی،چه پشمی،چه دوغی
مَثَل های "آب"دارِ خشکیده52
دمار روزگار یعنی کجا؟54
دو دلار بده آش57
اکبر مشتی مندلی59
دروغ حناق هست یا نیست؟61
ثواب و کباب و صواب64
دست مریزاد یا پس مریضاد؟66
تصفیه حساب یا تسویه حساب68
محذور و محظور و معذور71
74!خبرگضاری
پیشخان یا پیشخوان؟76
کج دار و مریز79
انضباط دسته دار81
غلت زدن در غلط83
اِعمالِ قانون را صرف نکنید87
جیگر یا میانجیگر؟89
90آپاراتی تسلیت
غلط نامصطلح93
انتقادِ آدم باید از آدم باشد95
رشادت در رسوخ97
مراقب رقیب باشید99
این جانبه شاعره ای هستم فارسی زبانه101
جهشِ سوق الجیشی103
تیترهای چپ اندر قیچی105
نتایج همه کَس کُش109
گفت وگو با طعم "واو" 112
نوروز؛از جشن تا عید114
لفت دادن در یک ثانیه116
پینگلیش؛ نوشتن به سبک دایناسورها118
این یکی شیر است که همرسانی می شود120
خرکیف و عصر هیروگلیف مدرن122
دستم رو بگیر، نه دستمُ  و نه دستم و125
غلط کردی که خوب نوشتی130
یک فقره ویرایش سیاسی132
زنگ آخر: ویراستار یا وَویراستار؟134
=============================

اِعمالِ قانون را صرف نکنید

فقط رسانه های عمومی،مثل رادیو و تلویزیون و روزنامه ها به خصوص روزنامه های ورزشی،نیستند که اصطلاحات و تعابیر نوشتاری و گفتاری عجیب و غریب خلق می کنند و به خوردِ خلق می دهند. در این زمینه، گاهی پلیس هم خود مجرم است و منبع صدور تخلف،البته از نوع زبان، که نه جریمه دارد و نه توقیف. یکی از این ترکیب های خنده دار "اِعمالِ قانون کردن" است، که بعید می دانم در میان شما کسی توانسته باشد قسر در رفته باشد از این نوع اِعمال به دست توانای پلیس راهنمایی و رانندگی.

ابتدا ترکیب درستِ "اِعمال قانون" را در مکاتبات خود آوردند و کم کم آن را به گفتار خود هم کشاندند. تا این جای کار مشکلی نبود.عیب و ایراد از وقتی درآمد که شروع کردند "اِعمال قانون" را صرف کردن و مصدر خنده دار "اِعمال قانون کردن" را بر جریده دستور زبان فارسی حک کردند. مثلا نوشتند و گفتند: شما باید اِعمال قانون بشوید؛ فلانی را ببرید اِعمال قانون کنید؛ فلان تعداد راننده را اِعمال قانون کردیم و...

اِعمال به طور خیلی ساده یعنی به کار بردن. مثلا اِعمال غرض یعنی به کار بردن غرض. یا اِعمالِ نفوذ یعنی به کار بردن قدرت و نفوذ، و توصیه کردن. بر این قیاس،اِعمالِ قانون هم یعنی به کار بردن و به کار بستن قانون. تا این جا درست. حالا ببینید اگر این ترکیب را به زبان پلیس های امروز استفاده کنیم، معنایش چه می شود. مثلا این تیتر به نقل از مقامات راهنمایی و رانندگی:"رانندگانِ متخلف اِعمال قانون می شوند"، یعنی رانندگانِ متخلف به کاربردن قانون می شوند. خنده دار نیست؟ آن قدر خنده دار است که حتی در سریال طنز شبانه خنده بازار، بخشی را به شوخی با همین ترکیب جدید الاحداث پلیس اختصاص داده بودند و هر شب یک نفر را اِعمال قانون می کردند.

با قانون جمله بسازید،رانندگان متخلف را با آن جریمه کنید،کلآ قانون را اِعمال کنید،حتی ترکیب "اِعمال قانون" را به کار ببرید،اما مرحمت بفرمایید "اِعمال قانون" را صرف نکنید و نگویید و ننویسید:اِعمال قانون کردیم، اِعمال قانون شدند و...درست است که در تخلفات زبانی، ما نه برگ جریمه داریم نه مجوزِ جریمه کردن،اما اجازه خندیدن داریم و این برای شما خوب نیست جناب سروان.



No comments:

Post a Comment