پسوند  " بازی  " و دیگر ترکیبات آن : از کتاب کوچه احمد شاملو

با همکاری آیدا سرکیسیان

حرف ب دفتر اول , قسمت یازدهم

****************************************

1315(1296) xal-zanak خال زنک بازی
نک 1316.

1316(1296) xale zabnak خاله زنک بازی

  گفتار و کرداری در خور زنکان نادان و بیکاره و بی شخصیت که مدام از این خانه به آن خانه میروند و از این و آن بد می گویند,معتقدانی سخیف دارند, به مبتذلات دلخوشند و هر چه جز آن را نشانه آخر زمان می شمارند و...اا اصطلاح به طور یکسان برای زنان و مردان به کار می رود: " منصور باز افتاده رو دنده خاله زنک بازی ." اا به صورت کوتاه شده 1315 نیز می آید

1317(1296) xar  خربازی

مترادف 1318 است . بازی ئی که در آن مشت و لگد به کار برند و احتمال خطر در آن باشد .

1318(1296)  xers  خرس بازی

شوخی و مزاح آمیخته با سر صدای بسیار و حرکات خشن . اا مترادف 1317 .

1319(1296) xol  خل بازی

افعال و اعمال ابلهانه . اعمال و افعالی همچون حرکات غیر ارادی مردم تهی مغز : " این خل بازی ها چه معنی دارد که از خودتان در می آورید ?" اا در صورت تکرار یا تداوم آن را به گونه 1320 می آورند .اا مترادف 1335 *1341 .

1320(1296) xol xol  خل خل بازی

"جمع می شوند دور هم , خل خل بازی در می آرند, اسمش را می گذارند تآتر مدرن !" اا نک 1319

1321 (1296) das  داش بازی

شیوه گردن کلفتی و اعمال زور . روشی همچون روش اراذل و اوباش. رفتاری چون رفتار الوات و اراذل . اا مترادف 1322 * 1351 *1360 .

1322(1296)   das masti  داش مشتی بازی
نک 1321 .

1323 (1296) dallal  دلال بازی

شیوه دلالان و واسطگان فروش : "من از دلال بازی خوشم نمی آید ; نه چانه می زنم نه حوصله چانه زدن و پر حرفی دارم ."

1324(1296) do duze  دو دوزه بازی

نک 1254 و 1325 .اا پنهان از دو حریف , با هر یک از آنها بر علیه دیگری همدست بودن; تا با پیروزی هر کدام از دو طرف, منفعت شخص بر جای بماند .اا مقایسه شود با ز هر طرف که شود کشته سود اسلام است ! اا مترادف شریک دزد و رفیق قافله بودن * دو دستماله رقصیدن * به یک روی در دو محراب بودن * هم از تو بره خوردن, هم از آخور* با گرگ دمبه خوردن و با گوسفند گریه کردن * دو سره بار کردن ,در این معنی .

1325(1296) duz  دوز بازی

 در اصل نام نوعی بازی است [ نک 1254 ] اما از آن , اعمال عجیب و غریب و به کار گرفتن شیوه های پیچیده برای پیش بردن مقصود را افاده کنند نقشه چینی و تمهید مقدمات برای فریب دادن دیگران . اا مترادف 1311 .

1326(1296)  دیوانه بازی

حرکات دیوانه وار. اقدامات وحشیانه بر اثر خشم وعصبانیت یا به قصد تظاهر:"اگر بدانی وقتی چشمش به من افتاد چه دیوانه بازی در آورد ! نکند پسره واقعا چیزیش می شود ! "


ادامه دارد : پیمان پایدار